wyjade.pl

Rywałd Królewski znany dzięki Świątyni/Sanktuarium pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i klasztorowi o.o. Kapucynów.

Miejscowość ta została lokowana w 1312 r. na prawie chełmińskim, jednak świątynia istniała w tym miejscu już wcześniej. Z informacji źródłowych wynika, że w 1319 r. funkcjonowały w Rywałdzie: parafia i nowo wybudowany kościół, w którym umieszczono cudowną figurę Matki Bożej (którą wg legendy wyrzeźbił rycerz z radzyńskiego zamku). Kościół uległ zniszczeniu w trakcie wojny 13-letniej (XV w.). Około 1590 r. wybudowano w Rywałdzie Królewskim nowy kościół z „drzewa zrębowego", w którym ponownie umieszczono rzeźbę Matki Bożej. Panująca na terenie Pomorza reformacja, zwalczająca zwłaszcza wszelkie objawy starodawnego kultu cudownych obrazów i figur, nie sprzyjała rozwojowi kultu Cudownej Madonny.... wyświetl cały opis

Rywałd Królewski znany dzięki Świątyni/Sanktuarium pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny i klasztorowi o.o. Kapucynów.

Miejscowość ta została lokowana w 1312 r. na prawie chełmińskim, jednak świątynia istniała w tym miejscu już wcześniej. Z informacji źródłowych wynika, że w 1319 r. funkcjonowały w Rywałdzie: parafia i nowo wybudowany kościół, w którym umieszczono cudowną figurę Matki Bożej (którą wg legendy wyrzeźbił rycerz z radzyńskiego zamku). Kościół uległ zniszczeniu w trakcie wojny 13-letniej (XV w.). Około 1590 r. wybudowano w Rywałdzie Królewskim nowy kościół z „drzewa zrębowego", w którym ponownie umieszczono rzeźbę Matki Bożej. Panująca na terenie Pomorza reformacja, zwalczająca zwłaszcza wszelkie objawy starodawnego kultu cudownych obrazów i figur, nie sprzyjała rozwojowi kultu Cudownej Madonny. Wiadomo wszakże, że kościół rywałdzki nie został zamieniony na zbór protestancki, jak to praktykowano w innych miejscowościach pomorskich. Fakt ten dowodzi pośrednio, że ówcześni właściciele Rywałdu, którymi byli kolejni starostowie radzyńscy byli katolikami. Ze skąpych wiadomości źródłowych wiadomo, że świątynia w Rywałdzie została znacznie zniszczona podczas dwóch wojen szwedzkich (w 1626-1629 i 1655-1660). Kult Matki Bożej wciąż jednak istniał (świadczą o tym liczne wota z tamtego okresu oraz sprawozdanie z wizytacji kanonicznej przeprowadzonej w 1667 r.).

W 1693 r. parafia w Rywałdzie została przyłączona do pobliskiego Bursztynowa.

Na miejscu zniszczonej przez pożogi wojenne świątyni rywałdzkiej, zbudowano (trzeci z kolei) drewniany kościół. Fundatorem powstałej w latach 1685-1698 budowli był kasztelan chełmiński Sebastian Czapski, ówczesny właściciel Rywałdu. Konsekracji dokonał w 1689 r. biskup Tomasz Skotnicki. Zgodnie z obyczajem epoki nowa świątynia otrzymała wezwanie św. Sebastiana dla upamiętnienia imienia fundatora, które zastąpiło tytuł poprzedni, to jest Narodzenia NMP. Według zapisu kronikarskiego nowy kościół tworzył sześciobok z drzewa z 10 większymi i 6 mniejszymi oknami. Cudowna figura ponownie wróciła na miejsce. Niestety drewniany kościółek w Rywałdzie Królewskim okazał się niewystarczający dla potrzeb rosnącego od początków XVIII w. kultu cudownej figurki. Dlatego Piotr Czapski, (sukcesor fundatora i kasztelan chełmiński w latach 1709-1717) rozpoczął w 1710 r. budowę nowej, murowanej świątyni w stylu romańsko - barokowym. Budowa kontynuowana przez następców fundatora, zakończyła się w 1738 r. Ta czwarta z kolei budowla sakralna w Rywałdzie Królewskim, przerabiana w latach późniejszych w niektórych szczegółach architektonicznych i wyposażana szeregiem różnorodnych przedmiotów, przetrwała do dnia dzisiejszego. 8 lutego 1748 r. biskup Leski przekazał kapucynom świeżo wybudowany, choć jeszcze nie w pełni skończony kościół z otoczoną kultem figurką Matki Bożej. Osiem lat później rozpoczęto budowę klasztoru, którą zakończono w 1779 r.

Tegoż roku koadiutor biskupa chełmińskiego Karol Hohenzollern dokonał 7 października konsekracji świątyni, która otrzymała tytuł Narodzenia NMP i św. Sebastiana.

Po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 r. Rywałd Królewski włączony został do zaboru pruskiego. Mimo zmienionych warunków politycznych nie ustawały pielgrzymki do Pani Rywałdzkiej. Na doroczne odpusty przybywało po kilka tysięcy pielgrzymów, którzy obchodzili na klęczkach obraz ze statuą cudownej Madonny i składali na utrzymanie sanktuarium hojne dary.

W 1810 r. w Prusach wydano edykt kasacyjny zakonów. Kasata klasztoru rywałdzkiego została postanowiona zarządzeniem gabinetowym z 5 marca 1823 r. Zorganizowano w tym miejscu dom poprawczy dla księży diecezjalnych.

Po odzyskaniu niepodległości Polski w 1918 r. kult Madonny Rywałdzkiej znacznie się ożywił.

W okresie międzywojennym szczególną cześć dla cudownej figury Matki Bożej w Rywałdzie okazywali Cyganie, którzy przybywali tu ze swoimi wędrownymi taborami i licznymi rodzinami.

Miejscowa tradycja wiąże to z cudownym uzdrowieniem ciężko chorego cygańskiego dziecka, które około 1930 r. zostało uzdrowione przed figurą Rywałdzkiej Madonny. Z wdzięczności jego matka obcięła swój kruczowłosy warkocz i złożyła go w ofierze na ołtarzu. Ponieważ na głowę cudownej figury zakładano od niepamiętnych czasów perukę z czarnych włosów, rozchodziła się w pewnych kręgach pielgrzymów legenda o rzekomym odrastaniu włosów z peruki. Wśród tytułów, jakimi tradycyjnie opatrywano łaskami słynącą Panią, pojawił się nowy: „Matka Boża Cygańska”.

W ponurych latach okupacji hitlerowskiej budynek poklasztorny został zaadaptowany przez Niemców na szpital wojskowy, dokonując tu licznych przeróbek i zmian konstrukcyjnych (łącznie z założeniem kanalizacji). Uciekając z Rywałdu zagarnęli ze sobą cenniejsze przedmioty kultu religijnego, złote korony z figury Matki Bożej i srebrne wota.

13 stycznia 1947 r. w ślad za decyzjami władz kościelnych i zakonnych, do Rywałdu przybył pierwszy (po 120 latach) kapucyn. Do ocalałej po wojnie świątyni zaczęli również przybywać w coraz większej ilości czciciele Matki Bożej Rywałdzkiej, odnawiając zahamowane przez okupanta pielgrzymki odpustowe (które odbywają się zawsze w drugą niedzielę września).

Szczególna w swym charakterze i liczebności była pielgrzymka Cyganów z 1949r., w której przybyli do Rywałdu ze swym królem Kwiekiem dla podziękowania za szczęśliwe ich uwolnienie od zagłady w obozach koncentracyjnych. Ofiarowali oni wtedy Matce Bożej Cygańskiej złote serce wykonane z niemieckiej 20-markówki, uzasadniając ten czyn tym, że ocaleli tylko ci Cyganie, którzy podczas wojny polecili swe życie Madonnie Rywałdzkiej.

Okres powojenny, to jednak dla rywałdzkiego klasztoru nie tylko czas dynamicznie rozwijającego się kultu maryjnego. W latach 50-tych, przetrzymywano w nim kilku katolickich biskupów. Na początku 1951 r. w Rywałdzie został internowany administrator archidiecezji wrocławskiej ks. Karol Milicz. W 1953 r. klasztor kapucynów stał się pierwszym miejscem przetrzymywania księdza Prymasa Stefana Wyszyńskiego, który spędził tu prawie niespełna trzy tygodnie (26. 09 – 12. 10. 1953 r.). Natomiast od 21. 05. 1956 r. do 22. 09. 1956 r. przebywał w Rywałdzie pod przymusem biskup kielecki Czesław Kaczmarek.

W latach 1970-1972 wykonano nową posadzkę z kilkukolorowych płyt marmurowych, w tym samym czasie zostały również wykonane przez mistrza stolarskiego Antkowiaka z Jabłonowa Pomorskiego ławki kościelne.

Na zewnątrz przed kościołem - wspólnoty AA ustawiły Drogę Krzyżową. Został również ustawiony obelisk ku czci Prymasa Tysiąclecia.

W miejscowości znajduję się również kościół poewangelicki z końca XIX w. wraz z budynkiem pastorówki oraz cmentarz ewangelicki (zdewastowany).

Niewielką celę zakonną, w której mieszkał kardynał, pozostawiono do dzisiaj w niezmienionym stanie. Na ścianach tego pokoju zachowały się wykonane przez niego własnoręcznie stacje drogi krzyżowej w postaci małych krzyżyków z podpisami, narysowanych ołówkiem wprost na tynku.

Przepiękne barokowo - klasycystyczne wnętrze i klimat rywałdzkiej świątyni zachwyca każdego przybywającego tu pielgrzyma.

Zachwyć się i Ty :)

Komentarze